Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

Αγίου Ανθίμου της Χίου: Διδαχές πνευματικές - Άρτος ζωής

Κυκλοφορούν σε τρείς τόμους, οι ΘΑΥΜΑΣΙΟΙ και ΠΟΛΥ ΩΦΕΛΙΜΟΙ διδακτικοί λόγοι του Αγίου Ανθίμου της Χίου (κοιμήθηκε τον εικοστό αιώνα), με τίτλο «Αγίου Ανθίμου της Χίου: Διδαχές πνευματικές - Άρτος ζωής», εκδόσεις Αστήρ στην Αθήνα. Τα κείμενα είναι κατηχητικοί λόγοι που εκφώνησε ο Άγιος Άνθιμος της Χίου, στην Ιερά Μονή Παναγίας Βοηθείας Χίου, όπου Ηγουμένευσε και δίδαξε ο Άγιος Άνθιμος. Τα κείμενα είναι προσιτά, και απευθύνονται όχι μόνο προς τους Μοναχούς, αλλά και προς τους Χριστιανούς λαϊκούς. Όσοι διαβάσουν αυτά τα κείμενα, θα ΩΦΕΛΗΘΟΥΝ ΠΟΛΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ. Σαν παράδειγμα του ΖΩΝΤΑΝΟΥ και ΑΓΙΟ-ΠΑΤΕΡΙΚΟΥ λόγου του Αγίου Ανθίμου, μεταφέρω το επόμενο κείμενο, που βρίσκεται στην ιστοσελίδα:http://vatopaidi.wordpress.com/2010/02/15/η-αγία-τεσσαρακοστη-περίοδος-ανακαιν/

Η αγία Τεσσαρακοστή περίοδος ανακαινίσεως του ανθρώπου. Σήμερα 15 Φεβρουαρίου, Μνήμη του Αγίου Ανθίμου του Χίου επιλέξαμε επίκαιρη διδασκαλία του για την αρχή της Σαρακοστής (Αγίου Ανθίμου της Χίου, Διδαχές Πνευματικές- Άρτος ζωής. Εκδ. Ι. Μ. Παναγίας Βοηθείας Χίου).

«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται».

Τώρα ερχόμαστε πάλι στο στάδιο της αγίας Τεσσαρακοστής· να αυξηθεί η προσευχή· να αυξηθεί η ανάγνωση• να αυξηθεί η αρετή. Κάθε βράδυ να αγρυπνείτε περισσότερο στην προσευχή. Να παύσουν τα λόγια· να λείψουν οι κουβέντες, διότι με τη σιωπή θα κατορθώσετε το παν. Η αγία Τεσσαρακοστή είναι περίοδος ασκήσεως της αρετής. Η εποχή αυτή ανακαινίζει τη φύση. Βλέπουμε όλα τα δένδρα να ανανεώνονται· βγάζουν νέα φύλλα και άνθη και ετοιμάζονται, για να καρποφορήσουν. Και έτσι να αναπληρώσουν τη ζημιά άλλων χρόνων.
Το ίδιο πρέπει να κάνει και ο άνθρωπος. Κάθε χρόνο πρέπει να αποκτά νέα ζωή, νέα προθυμία, νέα ανδρεία, νέο θεϊκό έρωτα, για να βλαστήσει νέους καρπούς αρετών και να τις προσφέρει στον ευεργέτη του Θεό. Και όπως ο καιρός για την καρποφορία των δένδρων είναι αυτή η εποχή, η άνοιξη, έτσι και ο καιρός των αρετών είναι η αγία Τεσσαρακοστή που θα εργασθούμε, για να αναπληρώσουμε τα χρέη και τις ζημιές των περασμένων χρόνων.
Δεν είμαστε εμείς, όπως τα φυτά, να μας σκάψουν, να μας ποτίσουν, να μας βάλουν κοπριά και με τέτοιους τρόπους να μας φροντίσουν, για να καρποφορήσουμε. Μόνος του ο άνθρωπος θα κάμει προθυμία, ανδρεία, αγαθές σκέψεις, ενέργειες πνευματικές, για να αποδώσει στον Κύριό του, τον Χριστό μας, τα καλά έργα προς ανταπόδοση των ευεργεσιών που του δίνει εκείνος, αν και πάλι και αυτά δικά του είναι.
Δεν θα ρίξουμε εμείς κοπριά, αλλά αντί γι’ αυτή θα πάρουμε την ταπείνωση. Δεν θα ρίξουμε νερό, αλλά δάκρυα· διότι με τα δάκρυα, ποτίζεται η αρετή. Αντί του κλαδέματος εμείς θα κόβουμε τα θελήματά μας και αντί όλων των άλλων που προσφέρουμε στο φυτό για να τραφεί, θα πάρουμε την υπομονή που μ’ αυτήν τρέφεται η ψυχή, την υπακοή που μ’ αυτή δροσίζεται η ψυχή, την ταπεινοφροσύνη που λαμπρύνει τη ψυχή και την καλύπτει με ένα ολόχρυσο κάλυμμα, για να είναι προφυλαγμένη από πολλά. Και τη δροσίζει και δεν κατακαίεται και τη θερμαίνει και δεν ψυχραίνεται και την καλύπτει και την κάμνει να υπομένει και να μην κλονίζεται. Μέσα στο σπίτι της ταπεινοφροσύνης περιορισμένη η ψυχή δέχεται την χάριν του Αγίου Πνεύματος και κατοικεί μαζί με τον Θεό και κινείται μόνο από τον Ιησού Χριστό και λάμπει και αναπαύεται.
Η νηστεία να συνοδεύεται από τη σιωπή και την υπακοή και την αυτομεμψία.
Καλή είναι η νηστεία και ωφέλιμη και στη ψυχή και στο σώμα· αλλά η νηστεία πρέπει να συνοδεύεται με τη σιωπή και με την προσευχή· η νηστεία πρέπει να συνοδεύεται με την υπακοή· η νηστεία πρέπει να συνοδεύεται με την ταπείνωση. Εάν δεν συνοδεύεται η νηστεία με την εκκοπή του θελήματος, είναι ανωφελής· ούτε καρπό κάμνει ούτε άνθος. Διότι ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι αγάπη. Εννοώ την άδολο αγάπη, την κατά Θεόν, όχι τη διαβολική.
Η νηστεία όταν γίνεται και δεν έχει μαζί της την υπακοή, είναι σαν τον άνεμο, που φυσά και μαζεύει τα φύλλα του δένδρου· τα στριφογυρίζει, τα στριφογυρίζει και έπειτα τα σωρεύει σε μια γωνιά. Έτσι κάπως είναι και εκείνος που δεν έχει υπακοή. Η υπακοή είναι ένας στύλος πύρινος, ο οποίος φωτίζει και οδηγεί εκείνον που την εργάζεται. Τα έχουμε πει πολλές φορές και τα ξέρετε· αλλά για να μη με κρίνει ο Θεός και με καταδικάσει σαν τον αχρείον εκείνο δούλο που έκρυψε το τάλαντο, γι’ αυτό και εγώ πολεμώ για το ένα που μου δόθηκε· και αν και είμαι ανάξιος, αγροίκος, ανίκανος, απαίδευτος, θέλω να κάμω τον καθηγητή.

Εκείνος, ο οποίος δεν έχει υπακοή, όλο στο σκότος βρίσκεται. Εκείνος που κάνει υπακοή, έχει ένα στύλο πύρινο, που αρχίζει από τον ουρανό φθάνει ως κάτω στη γη και του φέγγει και δεν φοβάται ότι θα σκοντάψει πουθενά. Ο καλός υποτακτικός και υποτασσόμενος εν Πνεύματι Αγίω δεν θα κριθεί από τον Θεό.
Εάν εσύ βλέπεις πάνω μου κακά πράγματα, είναι ποτέ δυνατόν να θέλεις να υποταχθείς σ’ ένα τέτοιον άνθρωπο; Εσύ όμως εάν υποτάσσεσαι για τον Θεό και δεν βλέπεις τα έργα μου, παρά ακούς μόνο τα λόγια μου, τα οποία είναι συμφέρον της ψυχής σου να τα εκτελείς, το ίδιο είναι για σένα σαν να είμαι και άγιος. Μη βλέπεις τα έργα μου, πίστευε μόνο στα λόγια μου· και αν υποτάσσεσαι με πίστη, με αγάπη, με ταπείνωση, δεν θα στερηθείς τη Βασιλείαν των Ουρανών. Κάμε τέλεια υπακοή, βάλε πίστη και αγάπη, να δεις ένα στύλον πύρινο, από τον οποίον θα οδηγείσαι, θα θερμαίνεσαι, θα φωτίζεσαι και θα προχωρείς.
Πρέπει με όλη μας τη θέληση, με κλειστά μάτια, να υποτασσόμαστε και να μη βλέπουμε ποιος είναι αυτός στον οποίο υποτασσόμαστε.
Μπορεί να βλέπεις πάνω μου κάτι, το οποίο σε αναγκάζει να με κρίνεις και να με κατακρίνεις· άραγε δεν είδες καμιά φορά και κανένα καλό; Πάρε το καλό, μη βλέπεις το κακό. Αν βλέπεις το καλό, εκείνο το καλό θα σου καλύψει τους οφθαλμούς να μη δεις ποτέ κανένα κακό, παρά θα βλέπεις μόνον εκείνα που σε οδηγούν στη σωτηρία σου.
Δεν γίνεται ο άνθρωπος να μη σφάλλει· μήτε εγώ είναι δυνατόν να μη σφάλλω μήτε εσείς· αλλά εκείνος που έχει τέλεια υπακοή και αγάπη στον πνευματικόν του πατέρα δεν χάνεται ποτέ.
Τόσα χρόνια είναι που έχασα τον μακαρίτη το γέροντά μου, όμως σε κάθε μου ανάγκη, σε κάθε μου δύσκολη περίσταση, θα τον δω στον ύπνο μου. Πολλές φορές δεν μου μιλά, αλλά και μόνο που θα τον δω με αρκεί για να με παρηγορήσει. Και σε κάθε μου ανάγκη δεν με ξεχνά.
Λοιπόν να ταπεινωθούμε· διότι αν δεν ταπεινωθούμε, αυτά που λέω δεν θα τα δούμε· να ταπεινωθούμε, για να ωφεληθούμε και από την νηστεία. Έχουμε απόλυτη ανάγκη να λάβουμε πνεύμα· το πνεύμα της σοφίας προπάντων. Διότι όταν λάβουμε το πνεύμα της σοφίας, θα αποκτήσουμε και την αγάπη του Θεού· και όταν αγαπήσουμε το Θεό, θα αγαπήσουμε και τον πνευματικόν μας πατέρα.
Κοντά στην υπακοή είναι η αγάπη του πνευματικού πατρός· κοντά στην αγάπη του πνευματικού πατρός είναι η ταπείνωση και η αυτομεμψία.
Κοντά στην αυτομεμψία είναι η προσευχή· και ο νους ήσυχος θέλει όλο να προσεύχεται· και εκείνη η προσευχή, τον ενώνει με τον Θεό. Ύστερα από όλα αυτά ο καλός υποτακτικός είναι απόλυτη ανάγκη να κλείσει τα αυτιά του· διότι όταν είναι ανοικτά τα αυτιά, προκαλείται ανησυχία σε όλα τα μέλη. Άλλο δεν σκέπτεται ο καλός υποτακτικός παρά μόνον τα ουράνια· τα κάτω θα τα μισήσει· μόνον τα άνω θα βλέπει, αλλά θα βλέπει και κάτω, για να κατανοεί τη φύση του και με το νουν του θα βλέπει τον Θεόν, από τον οποίον θα στερεώνεται, θα φωτίζεται, θα ενδυναμώνεται, θα θερμαίνεται· και όσον καταγίνεται σ’ αυτά, τόσον προχωρεί και προοδεύει στην αρετή.
--------------------------------------------------------------------------------


«Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού». Πώς ο Κύριος θα είναι μαζί μας. Ο Χριστός είναι δύναμη.
Αγίου Ανθίμου του Χίου, Πνευματικές διδασκαλίες.

Πηγή: http://vatopaidi.wordpress.com/2010/02/17/κύριε-των-δυνάμεων/


«Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού…».

Άραγε τί θέλουν να πουν αυτά τα λόγια; Κάτι καλό όμως θα είναι και ευχάριστο, για να το παρουσιάσουν οι άγιοι Πατέρες να λέγεται τώρα, αυτές τις ημέρες της άγιας Τεσσαρακοστής. Ποιός βασιλιάς, ποιός εξουσιαστής, ποιός άρχοντας, ποιός ηγεμόνας είναι σε αυτόν τον κόσμο, που δεν έχει εξουσία; Τόση δύναμη έχει ο λόγος του, ώστε εκείνο που θα προστάξει να γίνει αμέσως. Όμως δύναμη πνευματική δεν μπορεί να τους δώσει.
«Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού». Παρακαλούμε τον βασιλέα των ουρανών να μας δώσει κάποια δύναμη πνευματική. Τώρα, αυτές τις ημέρες πολύ σωστά όρισαν οι άγιοι Πατέρες να το λέμε αυτό και να τον παρακαλούμε να έλθει μαζί μας. Έλα εσύ, που είσαι ο εξουσιαστής όλων των δυνάμεων, εσύ που είσαι Κύριος των πάντων, έλα μαζί μας. Τί να κάνεις; να γίνεις παρήγορός μας, έλα να γίνεις συνήγορός μας, δάσκαλος και ιατρός μας• εσύ που εξουσιάζεις τα πάντα «μεθ’ ημών γενού». Τον παρακαλούμε να μας δώσει κάποια δύναμη.
Αυτή όμως η δύναμη απλώς και ως έτυχε δεν έρχεται. Δεν είναι κανένα ρούχο να το φορέσουμε, δεν είναι κανένα πράγμα υλικό, για να το πάρουμε· είναι μία δύναμη πνευματική. Είναι ο ίδιος ο Θεός, τον οποίον παρακαλούμε να έλθει μαζί μας. Είναι πανέτοιμος για να έλθει· είναι πολύ πρόθυμος και έτοιμος κάθε στιγμή με ευχαρίστηση, με χαρά, με καλή διάθεση, να έλθει να επισκιάσει και να βοηθήσει τον άνθρωπο, αλλά πρέπει να του ετοιμάσουμε τόπο.
Ποιός είναι αυτός, που έχει τόσες δυνάμεις; είναι αυτός ο Χριστός, που ήλθε και έχυσε το πανάγιό Του αίμα, για να μας εξαγοράσει και να μας δώσει δύναμη, ώστε να πατούμε επάνω «όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού». Αλλά δεν έρχεται έτσι· πρέπει πρώτα – πρώτα να καταδαμάσουμε τα πάθη μας. Για τούτο οι άγιοι Πατέρες όρισαν να το λέμε τώρα, αυτές τις ημέρες, που είναι η νηστεία· διότι η νηστεία καταδαμάζει τα πάθη. Εάν δεν καταδαμαστούν αυτά, δεν έρχεται ο Θεός.
Ποιό όμως να είναι το μέσον, με το οποίο θα μπορέσουμε να φέρουμε τον Θεό μαζί μας; Πιστεύω ότι το ξέρετε. Το μέσον αυτό, με το οποίο θα φέρουμε τον Θεό μαζί μας, είναι αυτή η συντριβή της καρδίας. Να συντρίψουμε την καρδία μας και να φέρουμε στον εαυτό μας την αγάπη, την ταπείνωση, την υπομονή και επιμονή στο αγαθό, για να μείνει ο Θεός μαζί μας. Δύσκολο όμως είναι. Διότι τα πάθη μας δεν τα δαμάζουμε εύκολα.
Επικαλούμεθα τον Θεόν στο κελλί μας, μέσα στην εκκλησία, κλαίμε, συντρίβουμε τον εαυτό μας, άλλα διάφορα κάνουμε, βγαίνουμε όμως κατόπιν έξω και εκείνα, τα οποία κερδίσαμε, τα δαπανάμε. Πώς; Με το μίσος, την κακία, την πονηρία, με την κρίση, με την κατάκριση και με τα άλλα πάθη, τα οποία πολεμούν καθημερινά τον άνθρωπον. Φωνάζουμε: Κύριε των δυνάμεων έλα μαζί μας… αλλά αυτά απομακρύνουν τη χάρη του Θεού, και δεν έρχεται. Δεν φοβούμεθα το Θεό, αλλά και δεν τον αγαπούμε· ναι έλεγε ο μέγας Αντώνιος, ότι εγώ δεν φοβούμαι τον Θεό, αλλά τον αγαπώ ολοψύχως, διότι η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβο.
Πώς δείχνουμε ότι δεν τον αγαπούμε εμείς; διότι όταν μας τύχει μια προσβολή, δεν υπομένουμε, όταν μας τύχει κάτι που μας παροξύνει, δεν υποκύπτουμε, όταν μας έρχεται να κάνουμε κάτι, το οποίο είναι μισητό ενώπιον του Θεού, δεν το αποφεύγουμε. Ποιόν βλάπτουμε; τη ψυχή μας. Εκεί που θα βλαφτείς, εκεί πηγαίνεις· εκεί που θα σκοτισθεί το μυαλό σου, εκεί τρέχεις. Τί θα κερδίσεις; αντί χαρά, λύπη· αντί ανάπαυση, ταραχή και ανησυχία. Πώς θα έλθει μαζί σου ο Θεός;
Πολλές ημέρες τώρα παρατηρώ έξω που πηγαίνω, ότι έρχονται δύο πέρδικες και καθίζουν εκεί στο παγκάκι• πότε πιό πάνω, πότε πιό κάτω, όλο τις βλέπω να τριγυρίζουν εκεί. Γιατί δεν έρχονταν και άλλοτε; γιατί δεν έρχονταν και τα περασμένα χρόνια, μόνο τώρα κάθε μέρα έρχονται; Διότι βλέπουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος. Εμείς, αδελφές, δεν βλέπουμε τον κίνδυνο που έρχεται εναντίον της ψυχής μας; Δεν βλέπουμε ότι ο διάβολος γίνεται όργανο, για να απορροφήσει την πνευματική μας δύναμη. Ποιός το σοφίζει αυτό το πουλί; ποιός του έλεγε τόσα χρόνια να μην έρχεται και τώρα δεν φεύγει από εκεί; Κανείς• με τη γνώση του• καταλαβαίνει ότι σ’ αυτό το μέρος θα βρει τη γαλήνη, θα βρει την ησυχία. Εμείς είμαστε λογικοί άνθρωποι, αφιερωμένοι στον Θεό. Γιατί να τρέχουμε εκεί που είναι ο κίνδυνος; Γιατί να μην ασπαζόμαστε τη σιωπή; Γιατί να μην κυνηγούμε την υπακοή; Γιατί να μην έχουμε την αγάπη, την υπομονή, την ομόνοια, με τα οποία θα αποφύγουμε τους κινδύνους και θα φέρουμε τη θεϊκή δύναμη μέσα μας;
Έμενα, μου κάνει εντύπωση αυτό το πράγμα· έκπληκτος γίνομαι· ένα πουλί να καταλαβαίνει τον κίνδυνο! του δίνει σοφία ο Θεός· του δίνει στόχαση, ότι σ’ αυτό το μέρος δεν έχει φόβο να βλαφτεί.
Δεν μας φθάνει, αδελφές, να πούμε ότι ήλθαμε στο στάδιο της αγίας Τεσσαρακοστής και εξασφαλιστήκαμε με τη νηστεία που κάνουμε διότι η νηστεία αυτή δεν είναι άλλο παρά μια αλλαγή φαγητών. Άλλη νηστεία να κάνουμε· διότι λέει και το στιχηρό, «νηστεία δεν είναι μόνον η αποχή των βρωμάτων, αλλά εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, καταλαλιάς, ψεύδους…» αυτά να αποφύγουμε, αδελφές. Διότι δεν θα μπορέσουμε να δικαιολογηθούμε τότε ενώπιον του πανδήμου δικαστηρίου και να πούμε ότι δεν τα ξέραμε. Όταν τηρείς λοιπόν αυτά, ευθύς ως θα ειπείς: «Κύριε των δυνάμεων, έλα μαζί μου…» αμέσως ένας άγγελος έρχεται πλησίον σου. Έρχεται και ο διάβολος από πίσω, αλλά ο άγγελος είναι ισχυρότερος. Και να μην πεις ποτέ, ο διάβολος με παρακίνησε και έκανα εκείνο το κακό, ή είδα τον άλλο και παρακινήθηκα και εγώ. Διότι δεν γελιέται ο Θεός· τον άγγελο που σου έδωσε φύλακα και σε φυλάει νύκτα – μέρα, γιατί δεν τον ακούς, αλλά μόνον ακούς τον Σατανά; Δωρεάν μας φυλάει ο άγγελος μέρα και νύκτα. Όμως επειδή αδυνατούμε να κάνουμε το αγαθό, αδυνατεί και ο άγγελος και φεύγει μακριά μας. Αλλά ο διάβολος που μένει πλησίον σου καλό θα σου κάνει; Προσέχετε! διότι η ζημιά είναι μεγάλη και όταν σεις ζημιώνεσθε, η λύπη μου είναι άπειρη. Διότι δεν θέλω να χαθεί καμία σας. Αν χαθώ εγώ, δεν με νοιάζει• αν χαθεί όμως μια από σας, η λύπη μου θα είναι πολύ μεγάλη…
Να προσέχετε! Όπου είναι η δύναμη, εκεί να τρέχετε• να φεύγει κάθε είδος κακίας, το οποίο θα σας φέρει σκότος και ταραχή. Ποιά είναι η δύναμη; ο Χριστός! εκεί να τρέξεις. Σου έτυχε κάτι; τρέξε στη προσευχή, τρέξε στο Χριστό. Και πώς δεν πας στο Χριστό; πώς δεν τρέχεις στη προσευχή; η προσευχή, είναι το πάν, εκεί είναι η δύναμη, εκεί είναι η βοήθεια. Τρέξε λοιπόν στον βοηθό, τρέξε εκεί που υπάρχει δύναμη.
Η προσευχή είναι σαν μία θωράκιση, είναι σαν ένα ισχυρό όπλο και ενίσχυση, για να αποφεύγουμε τον Σατανά και να μη γινόμαστε παιχνιδάκι του. Από πού έρχεται η δύναμη; από το Χριστό! Ο Χριστός μου είναι δύναμη… τρέξε λοιπόν φώναζε το Χριστό να σε βοηθήσει. Προσπαθήσετε να αγιασθείτε, να φωτιστείτε,… επικαλείσθε τον Χριστό να σας γίνεται βοηθός σε όλα και συνήγορος. Εμείς έχουμε αγγέλους και μας φυλάγουν ο βασιλέας μας, μας έδωσε από έναν άγγελο φύλακα. Λοιπόν αποφεύγετε τον Σατανά• τρέχετε στον Χριστό. Οτιδήποτε σας συμβεί, η παρηγοριά σας να είναι ο Χριστός· εκεί είναι η δύναμη. Θέλω να γίνετε τέκνα του επουρανίου βασιλέως• θέλω να σας δω όλους στη βασιλεία των ουρανών.
-------

Πηγή : http://forum.christian-orthodox.gr/viewtopic.php?f=13&t=1481



Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου

[από το βιβλίο Το Aγιονήσι του Αιγαίου: Χίος, Ιερά Μητρόπολη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών]

Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου

[από το βιβλίο Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου ο θαυματουργός: βίος - θαύματα - διδαχές 1869-1960, Mοναχού Θεοκλήτου Διονυσάτου, I.M.Παναγία Βοήθεια, Χίος ]

Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου

[από το βιβλίο Ο Άγιος Άνθιμος της Χίου ο θαυματουργός: βίος - θαύματα - διδαχές 1869-1960, Mοναχού Θεοκλήτου Διονυσάτου, I.M.Παναγία Βοήθεια, Χίος ]